KAMU POLİTİKALARINA DAVRANIŞSAL YAKLAŞIM VE TÜRKİYE’YE YANSIMALARI

Bu makale son yıllarda önem kazanarak geniş yelpazede politika alanlarıyla ilişkilendirilen kamu politikalarına davranışsal yaklaşımın kuramsal temellerini ve Türkiye’de politika yapımında alımlanmasını kapsamlı bir alanyazın taraması yoluyla değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde davranışsal iktisat yaklaşımının akademi ve uluslararası politika çevrelerinde edindiği güçlü konum hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde davranışsal kamu politikasının dayandığı davranışsal iktisat yaklaşımının temelleri sunulmuştur. Üçüncü bölümde davranışsal kamu politikaları yaklaşımının esası açıklanmıştır. Dördüncü bölümde yaklaşımın Türkiye’de kamu politikalarında alımlanmasına ve bu doğrultuda uygulanan politikalara ilişkin eleştirel bir değerlendirme sunulmuştur. Sonuç bölümünde ise davranışsal kamu politikasının Türkiye kamu politikalarına potansiyel katkılarına ilişkin değerlendirmelere yer verilmiştir. Makalede davranışsal kamu politikası yaklaşımının, iktisadi insan varsayımını sarsmaya ve kamu politikalarına girdi sağlayacak kanıt temelinin iyileştirilmesine olanak sağladığı, ancak diğer yandan, bireyleri hedef alan dürtme müdahalelerine aşırı vurgu yapması nedeniyle toplumsal sorunlarla mücadele sorumluluğunun bireyselleşmesi riskini doğurduğu iddia edilmektedir. Makalede davranışsal kamu politikaları yaklaşımının Türkiye’de bürokrasi içinde kendine yer edindiği, emeklilik, tütün kontrolü ve dış ticaret alanlarında somut politikalara girdi sağladığı ve istihdam ile çevre politikalarında kamu sektörü projelerine ilham verdiği ortaya koyulmaktadır. Makale ayrıca, Türkiye’de kamu politikalarında davranışsal yaklaşımın alımlanmasında bu yaklaşımın bireylere yönelik dürtme müdahalelerine yaptığı aşırı vurguya ilişkin herhangi bir eleştirel yaklaşımın geliştirilmemiş olduğuna dikkat çekmektedir.

This article aims at offering an analysis of the behavioural public policy approach, which has recently gained prominence for a wide range of policy domains, and its reception in Turkish public policies by drawing on a comprehensive literature survey. The article consists of five sections. The introduction presents the prominent place that the approach occupies in academia and international policy circles. The second section presents the foundations of behavioural economics. The third section explains the fundamentals of the behavioural public policy approach. The fourth section critically assesses its reception in Turkish public policies. The article concludes with the discussion of potential contributions that this approach offers for Turkish public policies. The article argues this approach, on the one hand, challenges the homo economicus assumption and calls for an improved evidence base to inform policy. On the other, its overemphasis on the nudge to individuals risks individualizing responsibility to tackle social problems. The article shows that the approach found a place within the Turkish bureaucracy, started to inform pensions, tobacco control and trade policies, and inspired public sector projects in employment and environmental policies. It also suggests that a critical view in its reception in Turkish public policies is still lacking.